Miles Joyner
Bu yazı, “The LG is Failing Bisexuals – It’s Got To Change“ isimli metnin Türkçe çevirisidir.
“Şart koşmak, biseksüelleri iki taraftan da silinmeye zorluyor. Başka cinsiyetten biri(leri)ne ilgimiz varsa ya da onlarla ilişki içindeysek, anında heteroseksüel oluyoruz. Başka cinsiyetten kişilerle ilişkimiz olmadığında da hemcins ilişkiler için en çok kullanılan etiketlerle yani gey ve lezbiyen olarak adlandırılıyoruz. Varoluşumuza şart koşulmasıyla mücadele etmek, bize yalnızca kimliğimizi kazandırmayacak aynı zamanda kendi alanlarımızı yaratmak için daha fazla kaynağı edinelim diye ihtiyacımız olan görünürlüğü sağlayacak.”
2018, yalnızca 2017’deki çöp yangınından daha iyi olmasını umabildiğimiz bir sene.
Birçoğumuz için temsilcilere e-postalar yazdığımız, miting ve protestolara katıldığımız, başkalarına ait olanların yanında kendi problemlerimizin de savunuculuğunu yapmak için elimizden geleni yaptığımız bir aktivizm yılı olacak. Kesişimsellik hayati öneme sahip hâle geldi (sanki hiç değilmiş gibi) ve tüm dürüstlüğümle söylüyorum; eğer topluluğunuzdaki herkes için mücadele etmiyorsanız, yalnızca bencillik ediyorsunuzdur.
Kesişimselliğin bir parçası, önyargılarınızı rafa kaldırmak; dilsel anlamda ve farklı şekillerde gerçekten daha fazla kapsayıcı olmak için biseksüel kardeşleriniz ile birlikte mücadele vermek anlamına geliyor. 2017’de biseksüel topluluğu, görünürlük konusunda patlama yaptı; çok sayıda film ve televizyon yıldızı, sanatçı ve ünlü başka sima biseksüelliği görünür kılmak için açıldı. GLAAD, BiNet USA ile birlikte trans ve interseks görünürlüğü yanında biseksüellik üzerine girişimlere ön ayak olmaya devam etti ve gitgide daha fazla biseksüel yazar HuffPost, PinkNews ve The Advocate gibi platformlarda hikayelerini anlatmaya başladı.
Öte yandan, bu pozitif görünürlük gelişmelerinin yanında bir başka görünürlük de gündeme geldi: Bifobi ve bi+seksüel silinmesi. Durum çelişkili gibi görünse de asılsız değil. Daha fazla ünlü açıldıkça, daha fazla çalışma yayımlandıkça, daha fazla tanıklık dinlendikçe, bifobi ve bi+ silinmesi de bir o kadar açığa çıktı. Bifobi ve bi+ silinmesinin bir kısmı şaşırtıcı olmayan bir biçimde çoğunlukla LGBTQİAP+ topluluğundan geldi.
Bu şaşırtıcı değil çünkü biseksüeller ve diğer MGA* (Birden fazla cinsiyete ilgi duyan) kimlikler, topluluğumuzun içinden gelen bifobi dalgalarıyla sıklıkla mücadele etmek zorunda kalıyor. Bundan nefret ediyoruz ama şimdiye kadar birçoğuna alıştık. Pek çok biseksüel aktivisti hazırlıksız yakalayan şey ise iyi niyetli, biseksüelleri ve onlarla ilgili meseleleri savunma niyetinde olup bunu etkin bir biçimde uygularken dillerini değiştirmeyi reddeden gey ve lezbiyen kişiler ve kuruluşlar.
Daha biseksüel olumlayıcı bir çizgide olmak için değişimler göstermiş gibi görünen ama kalıpyargıları ve yanlış kanıları öylece devam ettirenler…
Bununla ne demek istiyorum? Basitçe ifade etmem gerekirse; biseksüel topluluğuyla ilgili düşüncelerinizi gözden geçirmez ve dilinizi güncellemezseniz, ne kadar iyi niyetli bir hak savunucusu olursanız olun, savunduğunuz kişileri kaybediyor olursunuz. Bu ifade, yalnızca biseksüeller için mücadele edenlerle sınırlı da değil. Parçası olmadığınız ama özneleri için mücadele vermek istediğiniz herhangi bir grup için geçerli olabilir: Translar, non-binary’ler, yerli Amerikalılar, Siyahlar, diğer beyaz olmayanlar vb.
Daha açık konuşmak gerekirse, başka bir gruba kıyasla sahip olduğunuz ayrıcalıkların varlığını kabul etmek -bu ayrıcalıklar ne kadar önemsiz görünürse görünsün ya da onları kabullenirken ne kadar rahatsız olursanız olun – önyargılarla yüzleşmek, sonrasında doğru dili ve ayrıcalıklarınızı diğerleri için mücadele etmek adına kullanırken elinizden geleni yapmak, daima etkili bir hak savunucusu olmanın tek yoludur. Biseksüellere yaklaşımınızı kontrol etmek, kalıpyargılar veya yanlış kanılar doğrultusunda bir yaklaşım belirleyip belirlemediğinizi saptamak bir zorunluluktur.
Biseksüel savunucularını seviyorum, gerçekten, ancak; yalnızca aktivizm CV’sine ekleyebilmek için savunuculuk yapanlar yerine bunu gerçekten nasıl yapacağını bilenleri seviyorum. Beni savunanların başarılı olmasını isterim; yalnızca iyi niyetli olmak yerine onların gerçekten işlerini iyi yapmalarını isterim.
Kısıtlamalar ve LGBTQIAP+ savunucularının bifobik dille biseksüellerin varlığını yarım yamalak tanımaları yerine onların gerçekten savunuculuk yapmasını isterim. Kişisel olarak LGBTQIAP+’daki harfleri temsil edenlerin hepsiyle yan yana yürümekten daha çok istediğim bir şey yok ama bir şeyler değişmeli.
Yardım edebilmek adına, biseksüel topluluğu için savunuculuk yapanlara destek olmak amacıyla yazdığım ama başkaları için de savunuculuk yaparken kullanılabilecek 5 adımlık kısa bir Savunuculuk Listesi hazırladım. Ama yine de diğer topluluklar için savunuculuk yapanların, topluluklara neyin gerekli olduğunu araştırmaları lazım. GERÇEKTEN bakın. Beyaz bir savunucuya, yerli Amerikalılar, Siyahlar ya da diğer beyaz olmayan topluluklar için nasıl uygun savunuculuk yapılacağını sormayın. Bu soruyu topluluğun/toplulukların içinden birine sorun.
“Eğer heteroseksüelseniz, yöneliminiz savunuculuk adına size en fazla gücü verir ve biseksüellerin ulaşamadığı güç yapılarına direkt erişiminiz olur. Ama lezbiyen veya gey (LG) iseniz, LGBTQIAP+ toplumu içinde muazzam bir gücünüz vardır.”
Birinci Adım – Ayrıcalıkları Tanımak
Savunduğunuz gruba göre daha ayrıcalıklı mısınız? Biseksüellik açısından düşünürsek, monoseksüel misiniz? Bu terim ne anlama geliyor biliyor musunuz? Cevabınız hayır ise monoseksüellik ve monoseksizm ile ilgili (burada) yazdığım makaleye detaylıca bakmanızı öneririm. “Yazı çok uzun olduğu için okumadım” derseniz de bilmeniz gereken, monoseksizmin gerçek ve monoseksüel olmayan topluluklar üzerinde oldukça olumsuz etkileri olduğudur. Monoseksüel olmanız, kötü biri olduğunuz anlamına gelmiyor, bir nebze bile. Ancak na-monoseksüellerin verdiği mücadeleleri tam manasıyla anlayamayacağınız ve en az parasal destek sunulan, zihinsel hastalıklarla en çok yaşayan ve şiddete en çok maruz bırakılan cinsel yönelim nüfusu ile ilişkilendirilmeme ayrıcalığına sahip olduğunuz anlamına geliyor.
Eğer heteroseksüelseniz, yöneliminiz savunuculuk adına size en fazla gücü verir ve biseksüellerin ulaşamadığı güç yapılarına direkt erişiminiz olur. Ama lezbiyen veya gey (LG) iseniz, LGBTQIAP+ toplumu içinde muazzam bir gücünüz vardır. LG aktivistler LGBTQIAP+ topluluğu içinde en görünür olanlardır; uzun süreli halka açık sayfalar, gruplar ve LezBeHonest, Have a Gay Day, PinkNews ve LGBTQ Nation gibi internet siteleriyle queer alanları domine ederler. Ayrıca LG olan toplumsal figürler, George Takei (kabul ettiği cinsel istismar failliğine rağmen), Lizzy the Lezzy, Ellen ve Anderson Cooper gibi BTQIAP+ olan kamuya mal olmuş isimlerden daha fazla takipçiye sahip. LG merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluşlar bile en fazla bağış toplayandır. GLAAD ve HRC (Human Rights Campaign)’ın kuruluşlar arasında en bilinen olmaları, LG kuruluşlarının hangi tür sivil toplum örgütü olduklarına göre lobicilik, kampanya ve görünürlük için daha fazla parasal desteği ellerinde bulundurmalarını sağlıyor. Ancak görünürlük ve parasal destek konusuna biraz sonra değineceğim.
Monoseksüel ayrıcalık önemsiz gibi görünebilir ama sonuçları olan ve kabul edilmesi gereken bir şey. Bunu kabul edene kadar biseksüel ve diğer na-monoseksüeller için başarılı bir hak savunucusu olamayacaksınız.
İkinci Adım – Dili Değiştirmek
Dil kullanımı gibi çok ufak görünen bir şeyin büyük etkileri olabiliyor. Dili yanlış kullanmak, verdiğiniz mesajın amacını ve niyetini çarpıtabilir; hatta en iyi niyetli destek gösterisini bile eleştirilmesi gereken bir şey haline getirebilir ya da en iyi niyetli hak savunucusu aslında eğitilmesi gereken birini savunur duruma düşebilir. Bu madde, tek bir adım olabilir ama biseksüel topluluğu adına etkin savunuculuk yapmak için bi+ kapsayıcı dili güncelleme, özümseme ve doğru kullanma gibi çeşitli noktalara değiniyor.
Biseksüellik “birden fazla cinsiyete ilgi duymaktır.”
Bu kadar!”
- Bölüm 1: Güncel Tanımı Öğrenin
Biseksüellik birden fazla cinsiyete ilgi duymaktır. (Bu tanım direkt olarak BiNet USA’den alınmıştır)
Panseksüellik, tüm cinsiyetlere ya da cinsiyet gözetmeksizin insanlara çekim duymaktır.
Poli/ Multi/ Omniseksüellik ikiden fazla cinsiyete çekim duymaktır.
- Bölüm 2: Bi+ Kapsayıcı Bir Dil Kullanın
“Eşcinsel evliliği” yerine “hemcins evliliği” demeyi deneyin.
LGTBQ+/LGBTQIAP+ haklarını kast ederken “eşcinsel hakları” demek yerine, direkt “LGBTQIAP+ hakları” deyin.
Gey ve lezbiyenden fazlası hakkında konuşuyorsanız sadece gey/ lezbiyen demeyin. Gerçekten. Bu yorucu oluyor.
Üçüncü Adım – Sahip Olduğunuz Kalıp Yargı ve Yanılgılarla ve Beraberinde Gelen Bifobi ile Yüzleşin
“Biseksüel hak savunucusu olmak, dilin kullanımına iyice dikkat etmenizi ve dilin biseksüellerin aleyhinde kullanılmasının kökünü kazımanızı gerektirir.”
Kendilerine ve çevrelerine bakışlarında asla meydan okumak zorunda kalacakları bir şeyin olmadığını iddia etmek, en donanımlı hak savunucusu/ aktivist için bile dâhil olmak üzere herkes için bir yalan olurdu. Bu, iyi bir hak savunucusu olabilme yolundaki en uzun ve en kişisel adımlardan biridir.
Özel olarak biseksüellik ve hak savunuculuğuna baktığımızda bunun anlamı, hak savunucusunun biseksüelliği ve şu sayacağım diğer tüm varolma hallerini kabul etmesi demektir: poligami, monogami, açık ilişkilenme, kapalı ilişkilenme, aynı cinsiyetten insanlar arasında ve hatta farklı cinsiyetten insanlar arasında (bu konulara 5. adımda daha derinlemesine dalacağım) ilişkilenme. Eğer bir biseksüel “sürtük” ise, onu cinsel alışkanlıkları ile utandırmak yerine, cinsel olarak açıklık ve özgürlük ile ilgili kendi önyargılarınız üstünde çalışın.
Bu zor olabilir çünkü pek çok gey ve lezbiyen biseksüellikle ilgili tüm fikirlerini, etiketimizi çevreleyen olumsuz kalıpyargılara dayanarak oluşturdu ve sonuç olarak bize atıfta bulunmak için aşağılayıcı terimler yarattılar. Biseksüel hak savunucusu olmak, dilin kullanımına iyice dikkat etmenizi ve dilin biseksüellerin aleyhinde kullanılmasının kökünü kazımanızı gerektirir.
Bizler heterolezbiyen değil, biseksüeliz. Bizler “bugünlük gey” değil, biseksüeliz. Bu terimleri kullanışınızla, neden onları kullandığınızla, arkadaşlarınızın biseksüellikle ilgili nasıl konuştuğuyla ve hem etrafınızdaki hem içinizdeki bifobiyle ya da biseksüelleri ve biseksüelliği sadece “öteki” olarak görmenizle yüzleşin.
Dördüncü Adım – Bi+ Silinmesinin Her Türlüsüyle Etkin Mücadele Edin
Bi+ silinmesiyle mücadele etmek demek, insanlara bizim var olduğumuzu hatırlatmak ve hayatlarımızın ve hikayelerimizin anlatılmasını talep etmektir. Aynı zamanda -bi+ olmayan biri olarak- kendinizi bir kenara koymak ve bi+ silinmesiyle mücadele etmenin kendi topluluğunuzu karşınıza alıyor gibi görünebileceğine karşı koymamak demektir.
Biseksüeller, bilimsel/ toplumsal çalışmalardan, pop kültüründen ve tarihten silinmiştir. Eşitlik mücadelesinde liderlik etme konusunda uzunca bir tarihimiz var. Bizler harekete yön verenlerdik. Hatta TV dizisi Grey’s Anatomy ve Brookly 99’da en sevdiğiniz karakterlerdik.
Uzun tarihimiz, cinselliklerini yüksek sesle açıklayan ve gittikçe genişleyen karakter ve ünlü isim listemiz ortadayken neden yalnızca kendi çıkarlarınız/ görünürlüğünüz için bizi silmekte ısrar ediyorsunuz?
Daha da önemlisi, biseksüelliğin bazı yönlerine ilgi gösterip diğerlerini gözden çıkarmayın. İstatistiksel bulgularımızı, kendinize dair rakamları yükseltmek için kullanmayın (sevgili LGBTQ Nation) ve sırf biseksüel oluşları sizi rahatsız etti diye tarihi figürlerimizi bizden çalmayın. Freddy Mercury biseksüeldi dostlarım! Buna alışın.
Beşinci Adım – Şart Koşmayı Bırakın
Çoğu zaman biseksüellerin queer alanlara kabulü, belirli şartlara bağlı.
Hemcinsimizle çıkmazsak…
Kendimizi başka bir queer etiketle tanımlamazsak…
Topluluk üyesi yerine destekçi pozisyonunda olmazsak…
Ve açıkça söylemek gerekirse, bunların hepsi saçma pozisyonlar. Biseksüeller yeterince queerdir; kiminle çıktığımıza veya kendimizi tanımladığımız diğer etiketlere BAKILMAKSIZIN. Biz de sorunlarımızı geri plana atmamalıyız.
Biseksüel hak savunucuları, özellikle gey ve lezbiyen savunucular, bu basit olguyu anlamalı. Sıklıkla kendi alanlarımız, öfkemizi ve mücadelelerimizi ifade edebileceğimiz kendimize ait platformlarımız olmuyor. Bu da büyük oranda silinme ve kaynak sorununu oluşturuyor ve tam da bu yüzden, destek bulabilmek için geylerin ve lezbiyenlerin alanlarında olmak zorunda kalıyoruz. Şart koşmak pek çok biseksüeli var olabileceği tek yerden de alıkoyuyor.
“Bizler heterolezbiyen değil, biseksüeliz. Bizler “bugünlük gey” değil, biseksüeliz.”
Bu durumun bir başka olumsuz yan etkisi: Silinme.
Şart koşmak, biseksüelleri iki taraftan da silinmeye zorluyor. Başka cinsiyetten biri(leri)ne ilgimiz varsa ya da onlarla ilişki içindeysek, anında heteroseksüel oluyoruz. Başka cinsiyetten kişilerle ilişkimiz olmadığında da hemcins ilişkiler için en çok kullanılan etiketlerle yani gey ve lezbiyen olarak adlandırılıyoruz.
Varoluşumuza şart koşulmasıyla mücadele etmek, bize yalnızca kimliğimizi kazandırmayacak aynı zamanda kendi alanlarımızı yaratmak için daha fazla kaynağı edinelim diye ihtiyacımız olan görünürlüğü sağlayacak.
Bu adımlar, hak savunucularının biseksüel topluluğuyla ilgili konularda daha iyi hâle gelebileceklerinin ve iyi niyetli gey ve lezbiyen aktivistlerin, biseksüel partnerlerini ve kardeşlerini evrensel bir kabul ve eşitlik mücadelesinde ne kadar destekleyebileceklerinin sadece küçük bir derlemesi.
Ancak bu adımlar bile yeterli değil.
Bir hak savunucusu olarak desteklediğiniz internet sitelerinin, paylaştığınız fikirlerin ve sözüne değer verdiğiniz aktivistlerin farkında olun. Biseksüel örgütlerine bağış yapın, biseksüel yazarları ve yaratıcıları destekleyin ve özel olarak biseksüelleri etkileyen konularda/ tartışmalarda daima söz sahibi olmamıza özen gösterin.
Ve unutmayın, biseksüel topluluğunun gey ve lezbiyen hak savunucularına ihtiyacı var, ancak onların da daha iyi iş çıkarması gerek.
* (M)ultiple (G)ender (A)ttraction‘ın kısaltılmışı. (e.n)
Çeviri: Damla Umut Uzun
(DUU/UE)
Bu yazı da ilginizi çekebilir: Görmezden Gelinen ve Sorumluluğumuzda Olan Risk Altındaki Biseksüel Yaşlılar ve Covid-19