Denarii Monroe
Bu yazı, orijinal olarak GO Magazine‘de, eş zamanlı olarak biresource.org’da yayımlanan metnin Türkçe çevirisidir.
Bi+’lar, deneyim ve ihtiyaçlarıyla örtüşecek cinsel sağlık bilgisine erişme gereksinimi duyduğunda ama kendileri için anlam ifade edecek herhangi bir şey bulamadıklarında ne yapacaklar?
Çoğu insan istemediği halde tavsiye almaktan pek haz etmez. Dürüst olalım: İlişkilerden cinselliğe, cinsellikten kariyere ve mali problemlere kadar her konuda tavsiyeler veriliyor ve bunlar tek kelimeyle berbat. LGBTQIA2S+* deneyimlerinin çeşitli yönleriyle ilintili tavsiyeler söz konusu olduğunda, en samimi biçimde verilen çabalar bile tavsiyeleri hayata geçirirken çoğu zaman sistematik engelleri göz önünde bulundurmayı başaramıyor. Dahası, bi+’lara göre, çoğu “uzman” ve “hak savunucusu” topluluğumuzun eşsiz ihtiyaçlarının farkında bile değil.
Heteroseksüel, gey ve lezbiyenlerle kıyaslandığında bi+’ların daha yüksek oranda yoksulluk ve işsizlik/kısmi istihdam yaşadıklarını, sigortasız çalıştıklarını ve daha yüksek oranda madde kullanımı, depresyon ve kalp rahatsızlığı gibi pek çok sağlık problemi yaşadığını biliyoruz. Daha yüksek oranda partner şiddeti ve cinsel saldırıya maruz bırakılıyoruz. Buna ek olarak, kırsalda yaşayan tüm LGBTQIA2S+’ların, daha büyük kentsel alanlardaki kuir ve transların yararlanabildiği kaynaklara sıklıkla erişimi olmadığını biliyoruz. Tüm bunlar, sağlık hizmeti planlarına erişme, bu hizmetlerden faydalanma ve onların takipçisi olup hayata geçirme noktasında karşılaşılan kurumsal engellere bağlı durumda.
Peki bi+’lar, deneyim ve ihtiyaçlarıyla örtüşecek cinsel sağlık bilgisine gereksinim duyduğunda ama kendileri için anlam ifade edecek herhangi bir şey bulamadıklarında ne yapacaklar?
Tüm cevaplara sahip değilim ancak gerçek dünyada yaşayan ve başarısız olduklarını görmek için kurulmuş baskıcı bir toplumla başa çıkmak zorunda kalan bi+’lar için birkaç tüyo verebilirim.
BİR SOLUKLANIN VE DÜŞÜNÜN
Cinsel sağlığınızın sorumluluğunu üstlenebileceğiniz en önemli (ve ücretsiz! ve erişilebilir!) yollardan biri, ihtiyaçlarınızın, arzularınızın ve mevcut koşullarınızın bir dökümünü çıkarmaktır. Şu anda cinsel olarak aktif misiniz? Hayatınızda biri var mı? Eğer hayatınızda biri yoksa birden fazla cinsel ve/veya romantik partneriniz mi var? İlişki(leri)nizde mutlu musunuz ya da tatmin oluyor musunuz? Yakın ve uzun vadeli gelecek için planlarınız neler?
Belki de uzun bir aradan sonra cinsel olarak aktif olmak istiyorsunuz ya da hayatınızda birinin olmadığı bir dönemi denemek istiyorsunuz. Belki de annenizi sizin şu anki yaşınızdan yalnızca birkaç yaş büyükken kaybettiğiniz için pap smear testlerini* eksiksiz yaptırmak istiyorsunuz. Belki de duygu karmaşası yaşayarak geçen onca yılın ardından kendinizi cinsel olarak keşfetmeye hazırsınız ancak nasıl başlayacağınızı (ya da seks oyuncağı kullanmak isteyip istemediğinizi) bilmiyorsunuz.
Cinsel, romantik ya da üreme odaklı yaşamın çeşitli bakış açılarından hareketle yerinizi belirlemek, hangi soruların sorulması gerektiğini ve aradığınız cevapları bulmanıza yardımcı olabilecek kişilerin kimler olduğunu anlamanızı sağlayabilir. Ki bu durum da beni şuna sevk ediyor:
BİZ BİR AİLEYİZ
Yeniyetme bir kuirken beyaz olmayan kuir ve trans [Queer & Trans People of Color (QTPOC)] arkadaşlarımdan öğrendiğim ve çok sevdiğim “seçilmiş aile” olarak adlandırılan muntazam bir kavram var. Seçilmiş aile, biyolojik olarak veya yasalar önünde sizinle bir akrabalığı bulunmasa da kendi başına bir topluluk hâline gelen, yolculuğunuz boyunca tanıştığınız LGBTQİA2S+’lardır. Seçilmiş aileler genellikle sadece arkadaştan daha fazlasıdır – söz konusu bağ arkadaşlıktan daha güçlüdür.
Tabii ki, biyolojik ailelerinizde de olduğu gibi, her zaman iyi geçinemiyoruz. Anlaşmazlıklar yaşıyor, birbirimizi incitiyor ve bazen toplum travmasından korunmak ve iyileşmek için kurduğumuz bağların bir kısmını kesmemiz gerektiğini bile görüyoruz. Bununla birlikte, seçilmiş aile, LGBTQİA2S+ topluluğunun, özellikle de en çok ötekileştirilmiş (siyah, yerli ve beyaz olmayan diğer insanlar, kadınlar ve non-binary’ler, yoksullar, translar, sakatlar vb.) olanlarımızın hayatta kalması için çok büyük önem taşıyor. Ve bu, tıpkı daha büyük bir topluluk için olduğu kadar bi+ topluluğu için de geçerli.
Kısmen daha düşük açılma oranlarına sahip olduğumuz için gey ve lezbiyenlere kıyasla daha fazla izole olma eğilimindeyiz ancak ne heteroseksüel ne de eşcinsel olan insanlarla bir ağ geliştirerek faydalanabileceğiniz kaynakların olması önemli. Doğru doktoru bulmak için gerekli yardımın sağlanması, bu işlem için gerekli belgeleri almak veya bir görüşme ayarlanması, kitle fonlaması*, bi+ olumlayıcı* avukatlar, terapistler, eğitimciler ve sizi bilgiye yönlendirecek diğer profesyoneller ve çeşitli devlet yardımları için başvuruda yardım fırsatları gibi eylemler, komünitede (ister bi+’lardan ister sahip olduğumuz kuruluşlar ve destek gruplarından olsun) ya tanık olduğum ya da bizzat deneyimlediğim tüm faaliyetlerdendir.
Daha büyük çapta nam salmış (genellikle bi+ ihtiyaçlarıyla doğrudan örtüşmeyen) LGBTQİA2S+ kuruluşlarından çoğunun sahip olduğu erişim, prestij, şöhret veya finansmana sahip olmadığımız hâlde elimizden geleni yapıyoruz. Cinsel sağlığa dair sorularınızın cevaplarını, sağlam ilişki tavsiyelerini ve ucuz veya ücretsiz hizmet ve ürünleri nereden alacağınızı bulmak için buraya tıklayabilir, bizi web siteleri, sosyal medya ve hatta bazı kişisel destek grupları gibi hemen hemen her yerde bulabilirsiniz.
BİR GÖZ ATIN: İSTER KİTAP FORMATINDA İSTER ÇEVRİMİÇİ OLSUN
Tavsiye de edilebildiği gibi, çevrimiçi platformlarda çok fazla kötü şekilde ele alınmış cinsellik eğitimleri mevcut. Ancak, saygın web sitelerinden, kuruluşlardan ve çeşitli uzmanlardan çıkan çok iyi şeyler de var. Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi (CDC)*, Dünya Sağlık Örgütünün (WHO)* cinsel sağlık tanımını şöyle alıntılar:
Cinsellikle ilgili fiziksel, duygusal, zihinsel ve sosyal bir refah durumudur; sadece hastalık, işlev bozukluğu veya zayıflığın yokluğu anlamına gelmez. Cinsel sağlık, cinsellik ve cinsel ilişkilere olumlu ve saygılı bir yaklaşımın yanı sıra, zorlama, ayrımcılık ve şiddetten arınmış, zevkli ve güvenli cinsel deneyimlere sahip olma olasılığını gerektirir.
Kendi sağlığınızın sorumluluğunu üstlenmenin bir başka harika, ekonomik, erişilebilir yolu, vücudunuzun nasıl çalıştığı, vücudunuzun ne yapması –veya salgılaması ve kokması– gerektiği, (daha) güvenli seks yapmanın yolları, sağlıklı ilişkiler kurmak ve toksik olan, istismar içerenlerden kaçınmak için bilgi veren kaynaklar hakkında bilgi sahibi olmak ve bu bilgi akışını sürdürmektir.
Toplumun ve medyanın yalanlarını bilimsel gerçeklerden ayıklayabildiğinizde, kısa ve uzun vadeli ilişkilere olan güveninizi arttırabilir, genel sağlığınızı iyileştirebilir ve daha fazla yardım için seçtiğiniz aileye ulaşırken sürekli zihninizde dönen sorularınızı ve ihtiyaçlarınızı daha iyi saptayabilirsiniz.
Yararlı olsalar da daha önde gelen kuruluşların ve sağlık profesyonellerinin çoğunun, bi+ kimlikler, cinsiyet ve sakatlık (ve diğer birçok kesişme noktası) söz konusu olduğunda daha kat etmesi gereken çok yol olduğunu unutmayın. Karşılaştığınız dilin ve bilgilerin bir kısmı gündelik hayatta da sıklıkla karşılaşılan bi+ düşmanı, sağlamcı*, cisseksist* olabilir, non-binary bireylerin varoluşunun silinmesinden ve/veya aseksüel, aromantik ve interseks insanlarla ilgili bilgi eksikliğinden kaynaklı olabilir. Bu durum gerçekten berbat ama yine de birkaç tane daha kapsayıcı sayılabilecek kaynaklar var. Bununla birlikte, kapsayıcı olmayan şeylerin çoğu da kesinlikle hâlâ önem taşıyor. Bu kaynaklarla mümkün olduğu kadar yakın temasta bulunun (ve hepimiz daha kapsayıcı, yetkin olan sağlık hizmeti ve eğitim için hak savunuculuğunda bulunmaya devam edelim).
Kuirlere ve translara yönelik genel ve cinsel sağlığa dair birçok makale var. Özellikle bi+’lara yönelik hazırlanmış makaleler bile var; bunu bizzat benimle röportaj yapıldığı için biliyorum. Ancak bu geleneksel olmayan listenin, daha yaygın cinsel sağlık tavsiyelerine erişmede birçok engeli olanlar, özellikle de en çok yaşamın kıyısında* yaşayanlar için bir sağlık kaynağı hâline gelmesini umuyorum. Kendi hayatlarınız üzerine karar verme hakkını küçük yollarla bile olsa geri alma kudretine sahip olmanızı umuyorum, çünkü bu yollar, sizin daha sağlıklı ve mutlu olmanızda fark yaratabilir hatta yaratacaktır da. Buna ek olarak, daha sağlıklı ve mutlu bir bi+ topluluğunun oluşmasında fark yaratıcı olacaktır.
Çeviri: Zeynep Sude Güvenç
(ZSG/UE)
Çevirmen Notları
*LGBTQİA2S+ akronimi lezbiyen, gey, biseksüel, trans, kuir, interseks, aseksüel ve iki ruhlu ve artı ile dahası anlamına cinsiyet kimliklerini ve cinsel yönelimleri temsil eder. Bu akronimdeki “2S” yani “iki ruhlu” kendini hem maskülen hem de feminen ruh olarak tanımlayan kişiler tarafından kullanılır. Ayrıca, tarihsel olarak bazı yerli kabilelerce cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve/veya ruhsal kimliklerini ifade etmek için de kullanılmıştır.
*Pap Smear Testi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların ileri seviyelere geçmeden saptanması, yaşamın ilerleyen zamanlarında rahim ağzı kanseri gibi hastalıkların ortaya çıkmaması, kişinin hayat kalitesinin düşmemesi ve ölümle sonuçlanmaması için önem taşıyan, düzenli olarak takibinin yapılması tavsiye edilen bir rahim ağzı tarama testidir.
*Kitle fonlaması vasıtasıyla çok sayıda insan genellikle internet üzerinden cüzi miktarlarda bağış yapar, küçük bir hisse satın alır ya da üretilecek ilk ürünler karşılığında ödeme yapar ve bu da yeni bir yatırım ve fonlama sistemini inşa eder.
*Bi+ affirmative, yani, bi+ olumlayıcı tutum kişilerin bi+ kimliğini benimsemesine yönelik herhangi fobik bir tutum sergilemeden bi+’lar yararına çalışan kişi veya kurumlardır.
*The Centre for Disease Control and Prevention (CDC): Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi
*World Health Organization (WHO): Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)
*Sağlamcı olarak çevirdiğimiz Ableist bedensel veya zihinsel anlamda sakat olan kişilere yönelik ayrıştırıcı ve ötekileştirici söz, tutum ve davranışların bütününe ve bu eylemleri yapan kişilere verilen addır.
*Cisseksizm cinsiyet kimliği söz konusu olduğunda “mutlak ve doğru” olanın yalnızca atanmış cinsiyetlerden ibaret olduğu ikili cinsiyet sistemini destekleyen ve temel alan, cisgender olmayan insanlara karşı önyargı ve ayrımcılık barındıran tutum ve davranışlar bütünüdür.
*Yazar, toplumdan ayrık bir biçimde yaşayan kişiler için “living most on the margins” yaşamın kıyısında yaşayan ifadesini kullanmış.
Bu yazı da ilginizi çekebilir: Bi+ olarak açılmak ve sigara kullanımı ilişkisi